Select Page

Ορθολογική Χρήση Αντιβιοτικών

Posted: July 24, 2019

Το 34% των Ευρωπαίων έκανε πέρυσι χρήση αντιβιοτικών σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που στηρίχθηκε σε στοιχεία τα οποία αντλήθηκαν από το Ευρωβαρόμετρο. Η σχετική μελέτη διερεύνησε τη χρήση αντιβιοτικών και τη γνώση πάνω στις επιπτώσεις της χρήσης αντιβιοτικών στο γενικό πληθυσμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 2016. Στην Κύπρο, η κατάσταση είναι χειρότερη αφού η χρήση αντιβιοτικών υπερβαίνει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η Κύπρος καταλαμβάνει την 5η θέση, με το αντίστοιχο ποσοστό να ανέρχεται στο 41%. Οι συχνότερες αιτίες λήψης αντιβιοτικών ήταν η γρίπη, ο πονόλαιμος και η βρογχίτιδα, καταστάσεις για τις οποίες σπάνια ενδείκνυται χορήγηση αντιβιοτικών. Επιπλέον, μόνο το 1/3 των Κύπριων γνώριζαν ότι τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά στις ιογενείς λοιμώξεις.

Όσον αφορά στη νοσοκομειακή χρήση αντιβιοτικών, το 2011-12 σε πανευρωπαϊκή μελέτη επιπολασμού, καταγράφηκε ότι το ποσοστό των νοσηλευόμενων ασθενών οι οποίοι έλαβαν αντιβιοτικά στα νοσοκομεία της Κύπρου έφτασε το 45% ενώ η ένδειξη χορήγησης αντιβιοτικών ήταν άγνωστη στο 20% των ασθενών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα μη-ενδεδειγμένης χρήσης αντιβιοτικών στα κυπριακά νοσηλευτήρια αποτελεί το υψηλό ποσοστό (~75% των περιπτώσεων) χορήγησης χειρουργικής προφύλαξης πέραν της μίας ημέρας και το υψηλό ποσοστό (>10%) χορήγησης των προωθημένων αντιβιοτικών καρβαπενέμες και φθοριοκινολόνες.

Παρά το αποδεδειγμένα τεράστιο όφελος από την εισαγωγή των αντιβιοτικών στην κλινική πράξη τον τελευταίο αιώνα, έχουν επίσης καταγραφεί σημαντικές επιπτώσεις από την αχρείαστη και αλόγιστη χρήση τους. Μεταξύ των αρνητικών επιπτώσεων της χρήσης αντιβιοτικών περιλαμβάνονται οι ανεπιθύμητες ενέργειες οι οποίες μπορεί να είναι και απειλητικές για τη ζωή, το αυξημένο κόστος υγειονομικής περίθαλψης καθώς και η εμφάνιση και διασπορά ανθεκτικών βακτηριδίων. Συγκεκριμένα, η αντοχή των βακτηριδίων στα αντιβιοτικά, θεωρείται πλέον ένα από τα μεγαλύτερα σύγχρονα προβλήματα δημόσιας υγείας. Τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιούνται διεθνείς Οργανισμοί για τον περιορισμό της, μεταξύ των οποίων και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Η ΕΕ έχει εντοπίσει την ανάγκη ορθής πληροφόρησης του κοινού και εκπαίδευσης των επαγγελματιών Υγείας. Είναι γι’ αυτό που η 18η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Επαγρύπνησης για τα Αντιβιοτικά (European Antibiotic Awareness Day). Η ημέρα αυτή έχει στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού και των επαγγελματιών υγείας στην ορθολογική χρήση αντιβιοτικών. Με αφορμή την ημέρα αυτή, όλες οι χώρες της Ευρώπης πραγματοποιούν διάφορες εκδηλώσεις ενημέρωσης και εκπαίδευσης.

Τα στοιχεία που παρατέθηκαν είναι ενδεικτικά της ανάγκης για καλύτερη και πληρέστερη ενημέρωση του κυπριακού κοινού στις ενδείξεις λήψης αντιβιοτικών, στα πραγματικά οφέλη και στους κινδύνους από την αλόγιστη χρήση τους. Επιπλέον, κρίνεται απαραίτητη η συνεργασία Φορέων και ειδικών, για τη σύνταξη οδηγιών και την κατάρτιση εκπαιδευτικού προγράμματος επαγγελματιών υγείας σε θέματα ορθολογικής χρήσης αντί-μικροβιακών. Εκδηλώσεις όπως η Ευρωπαϊκή Ημέρα Επαγρύπνησης για τα Αντιβιοτικά συνιστά μία αφορμή. Προκειμένου όμως να βελτιωθεί η ποιότητα της παρεχόμενης υγειονομικής φροντίδας, απαιτείται συνεχής και ολοκληρωμένη προσπάθεια. Έχοντας αυτό ως γνώμονα, τον τελευταίο χρόνο η Ιατρική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, σε συνεργασία με την Κυπριακή  Εταιρεία Χημειοθεραπείας και Λοιμώξεων, την Κυπριακή Εθνική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ελέγχου λοιμώξεων  (EUCIC), καθώς και άλλους Φορείς, ενεργοποιούνται με εκπαιδευτικές εκδηλώσεις στον τομέα της ορθής αντί-μικροβιακής θεραπείας και του ελέγχου λοιμώξεων.